Mat 5 | BOJ | STEP | Onaqa Yesus a tamo uŋgasari kalil di unjrsiqa a naŋgi uratnjrsiqa manaq oqsiq di awesonaqa aqa segi aŋgro naŋgi bosib aqa areq di koroesoqneb.

Matthew 5

Yesus a manaq oqsiq dia anjam palontej

1 Onaqa Yesus a tamo uŋgasari kalil di unjrsiqa a naŋgi uratnjrsiqa manaq oqsiq di awesonaqa aqa segi aŋgro naŋgi bosib aqa areq di koroesoqneb.

Yesus a tamo yai naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas deqa anjam marej

2 Onaqa Yesus a na naŋgi Qotei aqa anjam palontosiq endegsi minjrej, 3 “Tamo uŋgasari qudei naŋgi endegsi poinjrqo, naŋgi Qotei aqa ŋamgalaq di tulaŋ keresai. Naŋgi degsi poinjrqo deqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Qotei laŋ qureq di unu qaji a naŋgo Mandor Koba sosim naŋgi taqatnjrqas.

4 “Tamo uŋgasari akamoqnsib unub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Qotei na naŋgo are olo boletetnjrqas.

5 “Tamo uŋgasari naŋgo segi ñam aguq ateqnub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Mondoŋ Qotei na mandam kalil osim naŋgi enjrqas.

6 “Tamo naŋgi mamnjreqnaqa iŋgi uyqajqa tulaŋ arearetnjreqnu. Naŋgi ya qarnjreqnaqa ya uyqajqa tulaŋ arearetnjreqnu. Dego kere tamo uŋgasari kumbra bole bole yqajqa tulaŋ arearetnjreqnu qaji naŋgi tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Qotei na aqa segi kumbra bole naŋgi enjroqnimqa naŋgi tulaŋ kere na sqab.

7 “Tamo uŋgasari qudei naŋgi tamo uŋgasari naŋgi qa duleqnub. Tamo uŋgasari naŋgi di tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Qotei a kamba naŋgi qa olo duloqnqas.

8 “Tamo uŋgasari naŋgo are miligiq di jiga bei saiqoji unub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Mondoŋ naŋgi Qotei aqa ulatamu unqab.

9 “Tamo uŋgasari jeu turyoqnsibqa lawo kumbra boleq ateqnub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Qotei a naŋgi qa olo marqas, ‘Naŋgi ijo segi aŋgro bole.’

10 “Tamo uŋgasari qudei naŋgi kumbra bole bole yeqnub deqa jeu tamo naŋgi na olo naŋgi gulube enjreqnub. Tamo uŋgasari naŋgi di tulaŋ areboleboleinjreme. Di kiyaqa? Bunuqna Qotei na naŋgi taqatnjrsim naŋgo Mandor Koba sqas.

11 “Niŋgi na ijo ñam oqnsib e daurbeqnub deqa bunuqna tamo qudei naŋgi na niŋgi misiliŋgoqnsib niŋgi ugeugeiŋgoqnsib nuŋgo jejamu laŋa gisaŋyoqnqab. Di uŋgum. Niŋgi tulaŋ areboleboleiŋgeme. 12 Od, nuŋgo are tulaŋ boleboleiŋgim soqniye. Di kiyaqa? Nuŋgo awai bole laŋ goge di unu deqa. Nami jeu tamo naŋgi na Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi dego degsib ugeugeinjroqneb.”

Niŋgi bar ti puloŋ ti di bul unub

13 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi mandamq endia bar bul unub. Ariya bar aqa qajarara koboqas di iŋgi kie na olo qajararatqas? Di keresai. Bar aqa qajarara koboqas di a ugeqas. Deqa bar di mandamq di waiyibqa tamo qudei naŋgi bosib siŋga na sosqab.

14 “Niŋgi mandamq endia puloŋ bul unub. Niŋgi are qaliye. Qure kobaquja a mana gogeqsi sqas di a boleq di sqas. A uliesqa keresai. 15 Tamo bei a lam qatrentosim guwe na kabutqasai. Boleq di gaintim sqas di warum suwaŋamqa tamo kalil tal miligiq di unub qaji naŋgi sawa geregere unqab. 16 Dego kere niŋgi puloŋ bul sosibqa boleq di kumbra bole bole yoqnibqa tamo uŋgasari naŋgi na nuŋgo kumbra di unoqnsib nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa ñam soqtoqnqab.”

Yesus a tamo uŋgasari naŋgi dal anjam qa minjrej

17 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi e qa endegsib are qalaib, ‘Yesus a Moses aqa dal anjam ti Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgo anjam ti taqal waiyqajqa bej.’ Niŋgi e qa degsib are qalaib. E deqa bosai. E anjam di kalil daurysiy keretqa bem. 18 Deqa niŋgi quiye. E bole merŋgwai. Laŋ ti mandam ti koboosaisoqnimqa Qotei aqa dal anjam mutu kiñala bei koboqasai bolesai. Qotei aqa dal anjam aqa mutu kalil degsib soqnib iŋgi iŋgi kalil brantqab. 19 Deqa niŋgi quiye. Tamo bei a Qotei aqa dal anjam mutu kiñala bei uge qa marsimqa tamo uŋgasari naŋgi dego titnjroqnim naŋgi uge qa marqab tamo di aqa ñam tulaŋ kiñala sqas. Deqa Qotei na a taqatosim aqa Mandor Koba sqasai. Ariya tamo bei a Qotei aqa dal anjam kalil dauryoqnsimqa tamo uŋgasari naŋgi dego dauryqa minjroqnqas tamo di aqa ñam kobaquja sqas. Deqa Qotei na a taqatosim aqa Mandor Koba sqas. 20 E niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi Qotei aqa areqalo dauryqa uratosib nuŋgo kumbra bole a dal anjam qalie tamo naŋgi ti Farisi ti naŋgo kumbra bole buŋyqasai di Qotei a niŋgi taqatŋgosim nuŋgo Mandor Koba sqasai. Deqa niŋgi laŋ qureq oqwa keresai.”

Yesus a anjam gereiyqajqa kumbra qa tamo uŋgasari naŋgi minjrej

21 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi queb, nami Moses na nuŋgo moma naŋgi dal anjam endegsi minjroqnej, ‘Niŋgi tamo bei qalsib moiotaib. Niŋgi tamo bei qalsib moiotqab di niŋgi une ti sqab.’ Nami Moses na nuŋgo moma naŋgi dal anjam degsi minjroqnej. 22 Ariya e na dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo bei na aqa was laŋa ŋiriŋtqas di a une ti sqas. Tamo bei na aqa was laŋa misiliŋyqas di a une kobaquja yqas. Deqa a ojsib Juda gate kokba naŋgo ulatamuq di tigeltosib aqa une ubtetqab di kere. Ariya tamo bei na aqa was laŋa minjqas, ‘Ni tulaŋ nanari, areqalo saiqoji,’ degyqas aqa une deqa Qotei na a osim ŋamyuoq waiyqas.

23 “Deqa ni Qotei atraiyqa marsimqa ino was bei a ni qa ŋiriŋ ti soqnimqa ni deqa are qalsim atraiyo iŋgi iŋgi mati atra bijal qalaq di uratosim ino was aqaq gilsim ombla anjam gereiyekritosim ariya ni dena bosim Qotei atraiyqam.

25 “Deqa tamo bei a ni qa anjam bei soqnimqa niŋgi ombla walwelosib anjam pegiyo talq giloqnsibqa gamq dia niŋgi segi aiyel na anjam urur gereiyoqujatiye. Ysib anjam moiotsib a ni osim anjam pegiyo talq gilqasai. Ariya niŋgi gamq di anjam gereiyqasai di a na ni osi gilsimqa anjam pegiyo tamo aqa ulatamuq dia tigeltmimqa anjam pegiyo tamo a na ni osim qaja tamo naŋgo baŋq di atqas. Yimqa naŋgi na ni osib tonto talq waimqab. 26 Deqa ni que. E bole mermqai. Ni tonto talq dena olo oqedqasai. Ni mati ino une aqa awai kalil keretimqa di ni uratmib oqedqam.”

“Ni tamo bei aqa uŋa jejamu ojetaim.” Yesus a dal anjam deqa palontosiq marej

27 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi queb, nami Moses na nuŋgo moma naŋgi Qotei aqa dal anjam endegsi minjroqnej, ‘Niŋgi tamo bei aqa uŋa jejamu ojetaib. Niŋgi uŋa bei aqa tamo dego jejamu ojetaib.’ Nami Moses na nuŋgo moma naŋgi dal anjam degsi minjroqnej. 28 Ariya e na dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo bei a uŋa bei laŋa kokoqyosiqa are prugyqo di aqa are miligiq na a uŋa di aqa jejamu ojetqo.

29 “Ino ŋamdamu wo na ni titmosim uneq waimqa laqnimqa ŋamdamu di otorosim waiy. Ino jejamu taqal qujai loumimqa ni une atqasai di kere. Ariya Qotei na ino jejamu taqal kalil ŋamyuoq waiyetmqas di keresai. 30 Ino baŋ wo na ni titmosim uneq waimqa laqnimqa baŋ di gentosim waiy. Ino jejamu taqal qujai loumimqa ni une atqasai di kere. Ariya Qotei na ino jejamu taqal kalil ŋamyuoq waiyetmqas di keresai.”

Tamo bei aqa uŋa uratqajqa anjam deqa Yesus na tamo uŋgasari naŋgi minjrej

31 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Nami Moses na nuŋgo moma naŋgi dal anjam endegsi minjroqnej, ‘Tamo bei na aqa uŋa uratqa osimqa pepa bei neŋgreŋyosim yosim di a uratqas.’ 32 Ariya e na dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo bei aqa uŋa tamo bei ombla une atosai. A na aqa uŋa laŋa uratim gilsim olo tamo bei oqas. Deqa aqa gumbuluŋ na a kumbra uge yqo. Tamo bunuj a dego une atqo. Di kiyaqa? Uŋa di a nami tamo bei ombla sonaqa a na uratqo deqa.”

Niŋgi anjam bei marqa osib iŋgi bei na anjam di siŋgilataib

33 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi queb, nami Moses na nuŋgo moma naŋgi dal anjam endegsi minjroqnej, ‘Ni anjam bei siŋgilatsim Tamo Koba Qotei minjqam di ni na olo urataim. Ni anjam di dauryosim ye.’ 34 Ariya e na dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi anjam bei siŋgilataib. Niŋgi anjam bei marqa osibqa iŋgi bei na siŋgilataib. Laŋ qure a Qotei aqa awo jaram koba. Deqa niŋgi laŋ qure aqa ñam na anjam bei siŋgilataib. 35 Mandam a Qotei aqa siŋga atqajqa sawa. Deqa niŋgi mandam aqa ñam na anjam bei siŋgilataib. Jerusalem a Mandor Koba Qotei aqa segi qure koba. Deqa niŋgi Jerusalem aqa ñam na anjam bei siŋgilataib. 36 Ni anjam bei marqa osimqa ino gate baŋga na anjam siŋgilataim. Di kiyaqa? Ni segi na marimqa ino gate baŋga sara qat bei oqwa keresai. Tulu bei dego oqwa keresai. 37 Niŋgi anjam bei marqa osibqa iŋgi bei na siŋgilataib. Od qa segi marsib said qa dego segi mariye. Niŋgi anjam bei totorysib marqab di niŋgi Satan aqa areqalo dauryqab.”

Tamo bei na ni kumbra uge emimqa ni na kamba a kumbra uge yaim

38 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi queb, nami Moses na nuŋgo moma naŋgi dal anjam endegsi minjroqnej, ‘Tamo bei na tamo bei aqa ŋamdamu ugetetqas di niŋgi na kamba aqa ŋamdamu ugetetiye. Tamo bei na tamo bei aqa qalagei ugetetqas di niŋgi na kamba aqa qalagei ugetetiye.’ 39 Ariya e na dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo bei na ni kumbra uge emimqa ni kamba kumbra uge yaim. Tamo bei na ula poŋmimqa belosim waliŋe bei osoryimqa poŋyem. 40 Tamo bei a ni qa anjam bei soqnimqa a na ino gara bei yaimqajqa mermqas di ni saidyaim. Gara di ysim olo ino gara bei dego ye. 41 Qaja tamo bei na ni ojsim siŋgila na mermqas, ‘Ni ijo iŋgi iŋgi qoboiyetbosim e daurbosim gam truquyala endeq gile.’ A degsi mermimqa ni na aqa anjam di buŋyosim aqa iŋgi iŋgi qoboiyetosim dauryosim gam olekobaq osi gilete. 42 Tamo bei na ino iŋgi bei yaimqajqa mermimqa ye. Tamo bei na ino iŋgi bei yaimosim bunuqna a kamba olo ni emqajqa mermimqa a qoreiyaim. Laŋa ye.”

Niŋgi na jeu tamo naŋgi dego geregereinjroqniye

43 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Niŋgi queb, nami Moses na nuŋgo moma naŋgi Qotei aqa dal anjam endegsi minjroqnej, ‘Ni ino was naŋgi qalaqalainjroqne. Osim ino jeu tamo naŋgi qa ugeoqne.’ 44 Ariya e na dal anjam di buŋyosiy niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi nuŋgo jeu tamo naŋgi dego qalaqalainjroqniye. Tamo qudei naŋgi na niŋgi ugeugeiŋgibqa niŋgi na olo naŋgi qa Qotei pailyoqniye. 45 Niŋgi kumbra degyqab di niŋgi nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa aŋgro bole sqab. Niŋgi qalie, Qotei a dego tamo bole ti tamo uge ti naŋgi turtnjroqnsiq kumbra bole bole enjreqnu. Agi a na aqa seŋ qariŋyeqnaqa tamo bole ti tamo uge ti naŋgoq aieqnu. Awa dego qariŋyeqnaqa tamo bole ti tamo uge ti naŋgoq aieqnu. 46 Ariya tamo uŋgasari niŋgi qa boleeqnub qaji naŋgi qa segi niŋgi kamba boleoqnqab di kumbra tulaŋ bolesai. Nuŋgo kumbra deqa Qotei a niŋgi awai bole eŋgwasai. Takis o qaji tamo naŋgi dego kumbra degyeqnub. 47 Niŋgi nuŋgo was naŋgi segi gereinjroqnqab di kumbra tulaŋ bolesai. Nuŋgo kumbra dena niŋgi tamo qudei naŋgi buŋnjrqasai. Tamo naŋgi Qotei qaliesai qaji naŋgi dego naŋgo segi was naŋgi gereinjreqnub. 48 Nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a gaigai kumbra bole tiŋtiŋ keretsiq yeqnu dego kere niŋgi nuŋgo Abu aqa kumbra di dauryosib kumbra bole tiŋtiŋ keretsib yoqniye.”